Mayanın gelişimi ve hayatta kalma
Maya canlı, tek hücreli bir organizmadır. Maya doğada çok yaygın olarak bulunur ve şeker açısından zengin birçok malzemeden ayrıştırılabilmektedir. Maya geliştikçe, şeker veya nişasta şeklindeki besinini alkol ve karbondiokside (CO2) dönüştürür. Bu sürece fermantasyon denir. Maya, şeker gibi organik bileşikleri enerji kaynağı olarak kullanır ve gelişmek için güneş ışığına ihtiyaç duymaz. Farklı maya türleri geniş bir ısı aralığında hayatta kalabilmektedir. Bazı maya suşları, -2 ila 45 C arasındaki sıcaklıkta hayatta kalabilirken, bazı maya suşları dondurucu sıcaklıklarda bile hayatta kalabilir.(1)
Bu da mayayı dirençli ve çok çeşitli ortamlarda yaşayabilir hale getirmektedir. Bugüne kadar tespit edilmiş 1.500’den fazla yabani maya türü bulunmaktadır. Ancak, muhtemelen çok daha fazlası vahşi doğada bulunmayı bekliyor!
Maya nerede yaşar?
Maya özellikle meyve ve çiçek nektarı gibi şekerli ortamlarda bol miktarda bulunmaktadır. Meyve ve yemişlerin kabuklarından elde edilen mayaların, meyvelerin çürüme sürecinde en belirgin şekilde ortaya çıktığı görülmüştür. İlk insanlar mayaların ne olduğunu bile bilmeden, çürümüş meyveleri fermente içecekler ve alkol yapmak için kullanmışlardır.
Karada bulunanların aksine deniz mayaları, deniz suyu, deniz yosunları, deniz balıkları ve memeliler de dahil olmak üzere farklı kaynaklardan ayrıştırılmıştır. (2)
Mayalar karada ve denizde bulunabildiği gibi, ayak parmaklarınızın arası gibi yakın bir yerde de bulunabilmektedir! Candida albicans, Rhodotorula rubra, Torulopsis ve Trichosporon cutaneum gibi mayaların insanların ayak parmakları arasında ve cilt florasının bir parçası olarak insanların cildinde yaşadığı keşfedilmiştir. (3)
Mayalar ayrıca içimizde doğal olarak da oluşabilmektedir! Bu mayalar insan ve diğer memelilerin bağırsak mikrobiyotasının yanı sıra bazı böceklerde de bulunabilir.
Maya: Doğa Ana’nın En Büyük İyiliği
Maya, doğadaki birçok organizmayı koruyucu ya da sağlığını ve üremesini kolaylaştırıcı etkisiyle desteklemektedir. Bazı çiçeklerde kolonileşen mayalar çiçeğin ısısını yükseltir ve polenlerinin yayılmasına yardımcı olmak için tozlayıcıları çeker(4). Bazı karınca türleri için maya, kimi bakterilere karşı doğal bir koruyucu görevi görür ve sağlıklarını korumalarına yardımcı olur.
İnsanlarda, bağırsaklarımızda doğal olarak oluşan mayalar mikrobiyotamızı oluşturmaya yardımcı olmakta ve bu mayaların çeşitliliği güçlü ve sağlıklı kalmamıza yardımcı olmaktadır. Mayalar da dahil olmak üzere mide-bağırsak sistemindeki doğal flora, insanların ishal ve enfeksiyonlar gibi çeşitli gastrointestinal sorunlardan kaçınmasına yardımcı olur.
Maya, gelişmiş fermantasyon teknolojileriyle birlikte, doğal kaynakları ve arazi kıtlığını korurken hayvan bakımını geliştirmek için de mükemmel bir çözüm sunmaktadır.
Mayanın doğal kullanımları
İnsanlığın doğuşundan bu yana, insanlar maya ile özel bir ilişki içinde olmuştur. Tarihsel bulgular, Kuzey Çin’deki insanların M.Ö. 5000’li yılların başlarında bal, pirinç, üzüm ve alıç meyvelerinden yapılan yabani mayadan fermente içecekler yaptıklarını göstermektedir.(5) Bira yapımında doğal maya kullanıldığına dair kanıtlar günümüz İran’ında en az 5.000 yıllık kil parçaları üzerinde bulunmuştur(6). Arkeolojik bulgulara göre Mısırlılar da M.Ö. 1000 yıllarında yabani maya (ekşi maya) kullanarak mayalı ekmekler yapmışlardır(7). Şarap yapımında doğal maya da yaygın olarak kullanılmıştır. Bu ürünler için kullanılan mayalardan en yaygın olanı Saccharomyces cerevisiae‘dir. Deniz mayaları ise amino asitler, enzimler, glukanlar, glutatyon, fitaz ve vitaminler gibi birçok biyoaktif madde üretmek için kullanılmaktadır. Bu mayalar gıda, ilaç, kozmetik, mahsullerin korunması için biyolojik çözümlerde ve biyo-bazlı kimya endüstrisinde kullanım potansiyeli taşımaktadır.(8)
Maya: Doğadan Evinize
Doğal dünyanın vazgeçilmez bir parçası olan mayanın evlerimizdeki ürünlere giderek daha fazla giriyor olması hiç de şaşırtıcı değildir. Doğal maya geleneksel olarak yüzyıllardır fırıncılık, bira yapımı ve şarap için kullanılmıştır. Artık maya probiyotikler, besin takviyeleri (besin mayası veya Peynir mayası) ve daha da şaşırtıcı bir şekilde etanol yakıt üretimi de dahil olmak üzere geniş bir ürün yelpazesinde kullanılmaktadır!
Görünen o ki mayanın her gün yeni kullanım alanları bulunmakta!
